Bu bölüm, Hollanda halkının su çevresi ile oluşmuş ilişkileri etrafında döner. Su ve fiziksel güvenliği, su ile tarihi ve kültürel deneyimleri olan Hollandalılar tarafından nasıl arıtıldığı ve ne yenilikler yaptığını anlatmaktadır. Bu bölümün amacı, su ile belirli bir ülke ilişkilerinin tarihini anlatmak ve tarihsel ve kültürel ve böylece su yönetimini Hollanda çerçevesinde inceleyerek, sui le etkileşimini göstermektir. İçme suyunun arıtmayla olan ilişkileri ne zaman olduğu belli olmayabilir ama Hollandalı’nın keşif ve güvenli içme suyuna erişimi bugün ülkedeki güveni sağlayan faktörleri ortaya çıkaracaktır.
Bu bölümde, Hollanda ve coğrafyanın fiziki içeriği hakkında bazı bilgiler ile başlayacaktır. Sonra, çevre tarihi açıkça hem kurumsal ve müzakere modeli ile, sulu ortamda ve nasıl ilgilenildiği, ülkeyle olan ilişkisi ortaya konacak olup, böylece tarif edilecektir. Güvenli içme suyuna erişilebilirlik incelenecek olup, Hollandalı’ların “polder modeli” ne göre su yönetimini nasıl uyguladıkları anlatılacaktır (Fotoğraf 9.1). Son olarak, Hollanda'da geliştirilen yeni bir yenilikçi su arıtma işlemi açıklanacaktır.
Fotoğraf 9.1. Hollanda polder sistemine örnek 'Kamerik' polder
Hollanda Kuzey-Batı Avrupa'da yer alır ve kuzeyden güneye yaklaşık 300 km (uzun mesafede) uzanır (Şekil 9.1). Dünyanın en yoğun nüfuslu ülkelerinden biridir. Şu anda nüfusu tahmini 16.929,326’dir (Reinhard, 2009). Hollanda Batı ve Kuzey’den Kuzey Denizi ile çevrilmiş olup, Doğu’da Almanya ve Güney’de de Belçika vardır. Bu çevre ülkelerle bazı önemli nehirleri (4 nehir havzası) paylaşır; yani Belçika, Fransa ve Almanya ile.
Hollanda’nın kıyılarının uzunluğu 451 kilometredir. Hollandalı tepeleri Deltawerken (Türkçe’de : Delta çalışmaları) denilen daha büyük bir sistemin parçasıdır. Delta çalışmaları barajlar, savak, kilitler, bentler, su setleri ve fırtına dalga kıranlardan oluşmaktadır. Eski 'Zuiderzee' (Güney deniz) artık içme suyu için önemli bir kaynaktır ve ülkenin ortasında yapay bir göl (1932'den beri IJsselmeer) olmuştur ve tatlı suyuyla (IJssel ve Vecht nehirlerinden) ülkenin önemli bir su kaynağı olmuştur. Zuiderzee İşleri, Hollanda’nın yirminci yüzyılda yaptığı en büyük hidrolik mühendislik projesidir, IJsselmeer gölü, denizden ayrılarak barajla kapatılmıştır.
Şekil 9.1. Hollanda’nın Haritası
Güney-Batı yönündeki Delta çalışmalarıyla, Zuiderzee çalışmaları Modern Dünya Çalışmalarının yedi harikasından biri olarak ilan edilmiştir.
Hollanda çok özel coğrafi bir tarihe sahiptir, geçerli arazinin çoğu denizden kazanılmıştır ve (yaklaşık dörtte biri) ülkenin bir çok kısmı hala deniz seviyesinin altındadır. Ülke çok düzdür, sadece Doğu ve Güney'de bazı tepeler vardır. Hollanda, her zaman etrafını çeviren suyla özel bir bağı olmuştur, denizlerle ilgili tarihi hikayeleriyle ve geçen yüzyılın sonunda yaşanan büyük sel sonucu ülkenin çok büyük önlemler almasını zorunlu kılıp, kara parçalarının denizden korunması için çok çalışmalar yapılmıştır ( örn : Delta tesisleri yoluyla ).
Ülke serin yazlar ve orta geçen kışlar ile, Kuzey Denizi ve Atlantik Okyanusu etkisinde sözde ılıman deniz iklimine sahiptir. Gündüzleri sıcaklıklar, yazın 17 ° C - 20 ° C, kışın ise 2 ° C - 6 ° C arasında değişmektedir. Bir yılda ortalama yağış oldukça çoktur ve 76.5 cm’dir.
Hollanda'da İçme suyu çeşitli kaynaklardan gelir. Hollanda içme suyu üretmek için mevcut en iyi kaynakları kullanmaya çalışır: mikrobiyolojik güvenli yeraltı, toprak geçişi ile yüzey suyu, ve doğrudan çoklu bariyer arıtması (Smeets, MEDEMA & van Dijk, 2009) ile yüzey suyu, ve 2005 yılından bu yana bunun çoğu herhangi bir klor kullanılmadan üretilmektedir. Tercih edilen fiziksel işlem uygulamaları, sedimantasyon, filtrasyon ve UV dezenfeksiyon’dur. Kesinlikle gerekli ise, ozon veya peroksit oksidasyonu kullanılır. Dağıtım sistemi için mikrobiyal büyüme üretimi ve biyolojik olarak kararlı (biyostabil), su dağıtımı ve biyostabil malzemelerin kullanımı ile engellenmektedir.
Hollanda’da (güvenli) bol su kaynağı vardır fakat bu Hollandalıların bu suyu çokça kullandıkları anlamına gelmez. 2004 yılında Hollanda'da ortalama belediye su kullanımı sadece 128 litre / kişi / gün’dür, gelişmiş ülkeler arasında düşük değerler arasındadır.
Hollandalı’ların % 60'ı içmesuyunu yeraltından sağlamaktadır, özellikle de Hollanda’nın doğu kısmı. Geri kalan % 40 ağırlıklı yeraltı suyundan sağlarlar, hafif tuzlu olan bu su da Ren ve Meuse’lardan pompalanmaktadırlar.
Hollanda çevre tarihi, büyük ölçüde Hollandalı toplumun suyu nasıl algıladığını, katkıda bulunduğunu ve su kaynakları ile nasıl çalıştığı üzerinedir. Su bir meydan okuma ve ülkenin sakinleri için bir nimet olmuştur ve Hollandalı tarihi kendi sulu ortamına uyumlu olarak, su etrafında döner. Hatta bazıları o su Hollandalı genlerin (Hollanda Su Sektörü, 2016) içinde olduğunu söyleyebilirler. Yaklaşık Milattan Sonra 1000’de, Hollanda esas bataklıklar (düşük, ıslak toprak) ve seller ve deniz kabarmalarından kendilerini korumak için höyükleri (Terps) inşa ediyorlardı ve çok yaşanabilir bir yer değildi. Erken Orta çağlarda, Hollanda’nın batı bölümü hala ağırlıklı olarak bataklık arazide yaşıyorlardı. Köylüler araziyi kendilerine göre kazarak, drene ederek, baraj yaparak, bentler kurarak (Rijkswaterstaat, 2016) yaşanır hale getirdiler, bu arada suyun yönetimi birçok arazi sahibiyle ortaklaşa yönetiliyordu.
İşbirliği ve 'polder modeli' (en iyi uzlaşma arayışında işbirliği formu) su yönetimi Hollandalı yaklaşımının tipik örneği olmuştur. Başından beri su sorunları yönetmek için tek yol birlikte çalışmak olduğu belliydi. Arazi defalarca sel tarafından perişan edilmiş ve büyük parçalar denizde kaybolmuştu. Örneğin Zuiderzee (büyük iç deniz), yaklaşık 1300’lerde bir selle (Rijksuniversiteit Groningen, 2016) kuruldu. 13. yüzyıldan itibaren büyük kooperatifler güvenli su ortak çıkarlarına dayalı olarak kuruldu. Büyük deniz savunması zaten (Rijksuniversiteit Groningen, 2016) inşa edilmişti ve zamanın yel değirmenleri yardımıyla (ülkenin tanınmış uluslararası görüntülerinin şimdi parçası) havuzları ve gölleri tahliyeye (Fotoğraf 9.2) 1400’ler sonrasında başlamıştır.
Fotoğraf 9.2. Hollanda’da Değirmen
Şimdi Hollanda'da mevcut 3.000 denizden kazanılmış arazi vardır (örnek için bakınız şekil 1) ve ağırlıklı yel değirmenleri ve pompa istasyonları yardımı ile drenaj oluşturularak yapılmışlardır.
Hollanda’da meydana gelen en büyük doğal su faciası 1953 yılında oldu (Fotoğraf 9.3). Ayrıca daha yakın zamanlarda işbirliğinin, su ile ilgili işlerde çok önemli olduğu ve bu işbirliğinin birçok yeri kapsaması gerektiği anlaşılmıştır.
Fotoğraf 9.3. 1953 büyük fırtına sonrası setlerin inşa edilmesindeki işbirliği
'Konut, Mekansal Planlama ve Çevre' Hollanda Bakanlığı Hollandalı içme suyu temininden sorumludur. Onlar şu anda su yönetimi ve devlet suların yönetimini koordine eden Ulaştırma, Bayındırlık ve Su Yönetimi Bakanlığı ile birlikte çalışır.
"Bureau voor den Waterstaat" olarak 1798 yılında kurulan Rijkswaterstaat, Altyapı Hollanda Maliye Bakanlığı ve Çevre’nin bir parçasıdır. Rolünü inşaat ve su yolları ve yolların bakımı ve taşkın koruma ve önleme dahil olmak üzere kamu işleri ve su yönetimi, pratik uygulamalardan alır. Ulusal halk sağlığı ve çevre ajansı ayrıca yıllık rapor olarak Hollanda hükümetine bildirir.
Ayrıca devletin alt düzeyleri vardır:
Hollandalı su kaynağı 1950 yılından bu yana ulusal mevzuat tarafından kurumsallaşmıştır. Kalite standartları su kirliliğini azaltmak için 1957’de alınan su temini hareket ve aynı zamanda önlemleri tanıtıldı. Yüzey sularına arıtılmamış kanalizasyon doğrudan boşalmasını önlemek için, atık su arıtma tesisleri, su panoları, belediyeler tarafından inşa edilmiştir. Ama o zamana kadar henüz bu sistemli bir şekilde (Reinhard, 2009) ele alınmamıştı.
Hollanda geçen yüzyılın küçük su tedarik şirketlerinin sırasında 1899 yılında zaten Hollanda'da Su Temini (KVWN) İçme Kraliyet Derneği kurulmuş bölgesel kamu şirketlerinin içine giderek entegre edilmişti (bu yaklaşık 50 yıl sürdü). Bu su kaynağı, hükümetten 1950 ve 1970 yılları arasında mali destek sağlamıştır. Hollandalı haneleri (TU Delft, 2016) için % 99 kapsama ulaşmak için 2006 yılında ülke için 11 su temini şirketi kuruldu.
KVWN de, VEWIN, Kiwa, Aqua gibi kuruluşların doğduğu yerdir. VEWIN Hollandalı Su Temin Şirketler Birliği'dir. Araştırmada çok güçlü işbirlikleri de vardır; su şirketleri tarafından tanımlanan Kiwa ve KWR (su döngüsü Araştırma Enstitüsü), ortak araştırma programlarına örnek merkez ortaklıkları vardır. Hollanda'da en iyi içme suyu şirketleri kamuya özel olmayan kar amacı gütmeyen şirketlere aittir. Bunlar belediye veya hükümet sübvansiyonu olmadan tam maliyetlerini kendileri karşılarlar.
2009 yılında, üretim ve içme suyu dağıtımı konusunda yeni hükümler, Hollanda'da (Helpdeskwater, 2016) yeni bir İçme Suyu Yasası ve kamu içme suyu temini organizasyonu oldu. Bu içme suyu temini, bozulma ve acil durum malzemeleri ve yasal yükümlülüklere / su tedarik şirketleri görevlerinden, yönetiminin sürekliliğine, örnek risk değerlendirmelerini de kapsar. Bu yeni kanun zaten dikkate; Su Çerçeve Direktifi (SÇD), Taşkın Koruma Direktifi ve Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi olarak yeni Avrupa gelişmelerini alır (Directives 2007/60/EC and 2008/56/EC).
2009 yılında bir çok direktif formüle edildi. Su temini şirketleri şunları yapmak zorundadırlar:
Uluslararası olumlu üne bakarak, polder modelinin çok başarılı olduğu, Hollandalılara çok temiz, sağlıklı ve iyi kalitede su sağladığından dolayı kanıtlanmıştır (Hollanda Su Yetkilileri, 2015).
Her ülke birkaç su ile ilgili çıkarları birbirine bağlı olarak başarması gerekiyor. Suyun sarf doğal şiddet fiziksel güvenliği ile nüfusu sağlanması bunlardan sadece bir tanesidir, ama tarihsel olarak su ile Hollandalı toplumun ön işgali şeklindedir. Bunun yanı sıra, Hollandanın da denizcilikte uzun bir geçmişi vardır, ve bugün bile (nehir) nakliye ticareti tarımsal su çıkarları, eğlence çıkarları, doğa çıkarları ve su kaynaklarının içme çıkarları ile birbirine bağlı olan büyük bir su ile ilgili olayları temsil eder.
Hollanda su sisteminin kendisi su kalitesi ve miktarı (Rijkswaterstaat, 2016) eş-bağımlı birçok birbirine bileşenleri içerir. Hollanda’da, tepelikler yer alır ve nehirler birbirinden ayrı olarak görülemez. Onların birbirine bağlılığı bizim su sistem yönetimi için temel oluşturur. Özellikle (Hollanda ve ülkeler yukarı olarak) aşırı yağış dönemlerinde, ya da daha uzun kuraklık dönemlerinde, su dağıtım sistemi sürekli kontrol ve tüm su ile ilgili çıkarları en iyi şekilde servis edilebilir ve böylece manipüle edilmektedir. Çeşitli senaryolar, anlaşmalar ve (bent kapıları gibi) teknolojileri, bu süreci kolaylaştırır.
Yerel bir olaya örnek
İçme suyu amacıyla bölgesel su temini ile ilgili bir ana örnek (9.2 Şekil) Amsterdam-Rijnkanaal ve Noordzeekanaal etrafındaki sistem yönetimidir. Kanallar, su toplama alanları, polders, hendeklere, savak, pompalar, göller ve kilitlerin sistemi, bir sonraki su üretimini içmesuyu olarak korunması için, IJmond, Amsterdam ve Almanya arasındaki nakliye bağlantıları için büyük önem taşımaktadır. Nehirler yağmur suyu havza alanlarının drenajını sağlar. Sistem tahliye savak vasıtasıyla Kuzey Denizi'ne akar, ama deniz seviyesi çok yüksek olduğunda, bunu bir pompalama istasyonu üstlenir.
Nehir düzeyleri düşüktür ve tepelikler yer alır, göllerden su absorbeolur, kuru zamanlarda gemiler için gezilebilir derinlik muhafaza edilir. Göl IJsselmeer (önceki Zuiderzee, ulusal ve uluslararası öneme sahip artık bir doğa rezervi) veya Waal Nehri ekstra su, daha sonra yapıların işletilmesi yoluyla temin edilebilir. Ancak Waal temin edilebilir miktarda Waal alt Neder-Rijn su seviyelerini korumak için gerekli olan su miktarına bağlıdır. Waal daha az su yönlendirebilir, orada başka bir olasılık olarak Vecht temizlenir, Amsterdam-Rijnkanaal beslenir,Markermeer gölü seviyesi buna izin verir.
Şekil 9.2. Harita ideogramdan uyarlanmıştır (2016)
Su kalitesi için olduğu gibi, tuzlanma, bu sistemde önemli bir konudur. IJmuiden'de deniz yapılarını geçmesi, gemilerin tuzlu su olan tüm yolu Amsterdam-Rijnkanaal’a bağlandığı kadar, Noordzeekanaal’dan da akmaya neden olur. Ekolojik, Noordzeekanaal (tatlı su ve tuzlu suda yaşayan) önemli bir balık göç işlevi vardır ve tuzlu degrade tatlı suya tuz kademeli benzersiz ekolojik özelliklerinin (balıklar için önemlidir ) fizyolojik farklı durumlara ayarlamak mümkündür. Balık göçü savak ve tesisleri yerleştirme ve düzenlemeleri gerekli kılmaktadır (Van der Linden, van Alphen, Wanningen, van Herk, 2012). Çözümleri balık göçü amacıyla geceleri kilitleri açarak bulunurlar. Bununla ilgili bir konu olsa da, Noordzeekanaal tuzlu su seviyeleridir. Bu içme suyu için bir giriş noktası oluşturan Amsterdam-Rijnkanaal, bu tarafa bağlanarak, tuzlu su baskınını çok ilerletmemek gerekir. Göl Markermeer’den gelen katı su bu harekatı durdurmaya çalışmalıdır. Amsterdam-Rijnkanaal su olsa da, ek bir işlevi vardır. Kuru dönemlerde (genellikle tarım arazisi oluşan bölgelerde) polders tuzlanması mücadele etmek için de kullanılabilir. 1980’lerde belirtilen 'Küçük Ölçekli Su Temini Karşılıklar "başlıklı bu hükümle, bir su anlaşmasına tabidir, tam m3 / sn'lik su, polders için pompalama sistemi ile kıtlık dönemlerinde pompalanmalıdır.
Yukarıdaki yerel vaka örneğinde, birçok senaryo üzerinde çalışılmış, anlaşmalar kaydedilmiş, birliktelikler yapılmış, ve teknolojilerin uygulandığı görülmüştür. Ama Hollanda, su sistemi olarak sadece yerel sisteme ait bir su sitemine sahip değildir, aynı zamanda çevre ülkelerden gelen akiferler de vardır (UNGA, 2008).
Hidrolojik havza açısından, Hollanda diğer Avrupa ülkeleri ile büyük nehir havzalarını (Şekil 9.3) paylaşır. Başlıcaları Ren ve Meuse vardır.
Şekil 9.3. Nehir havzası bölgeleri
Sekiz egemen Avrupa devletlerinden akan, Ren uluslararası jeopolitik nehirdir (Mediation project, 2016). Ren’in korunması için Uluslararası Komisyon kurulmuştur. Şu anda, Ren Nehri karışık kar ve yağmurla beslenen bir sistemdir. İklim değişikliği nedeniyle, bu ağırlıklı olarak yağışın şiddetine göre değişebilir. Ülkelerin ekonomilerinin birçok yönden (navigasyon, içme ve sanayi işleme suyu, tarım sulama, hidroelektrik, kirleticilerin deşarjı ve soğutma suyu) Ren erişimi ile geçer. Meuse havzası alanı, Wallonia (Belçika) dan başlar, Fransa ile takip edilir, Hollanda (8,000 km2), Almanya, Flanders (Belçika) ve Luxembourg’da yer alır.
Yukarıdaki örnekte gösterildiği gibi, ülkelerin (daha fazlası) küresel düzeyde (sınır ötesi akiferler üzerinde sözleşmelerin onaylanması yoluyla örneğin) uluslararası su hukuku gelişimini takip ederler. Belirli durumlarda, Hollanda gibi kalkınma aktörleri de, örneğin, (sanitasyon, su sistemleri, sulama çözümleri, taşkın kontrolü ve hidroelektrik konularındaki bilgilerine dayanarak teknik yardım ya da kapasite geliştirme programları sağlayarak, bölgesel düzeyde (donör) yardımı sağlayabilirler ; van Genderen en Rood, 2011).
"Hollanda suyla yaşar. Böyle nüfus artışı, kentleşme ve yükselen deniz seviyesi gibi gelişmelerden dolayı, suyun sürdürülebilir bir yönetimle yönetilmesi için kişiler daha çok uğraş vermektedirler. Önemli olan, suyun sürekli kaliteli ve istenen miktarda elde edilmesidir "(SenterNovem, 2016).
Atık su arıtmayı daha etkili yapan, en önemli son inovasyon Nereda’dır. Nereda® aerobik granül biyokütlenin benzersiz özelliklerini kullanarak suyu arındırır yenilikçi, ileri biyolojik bir arıtma yapan atıksu arıtma teknolojisidir. YouTube videoda, süreci açıklayan bir video bulunmaktadır: https://www.youtube.com/watch?v=P6fWCEHPt_0 .
Delta Works. (n.d.) In Wikipedia. Retrieved January 26, 2016, from https://en.wikipedia.org/wiki/Delta_Works.
Dutch Water Sector (n.d.). The Netherlands – A brief history. Retrieved January 26, 2016 from http://www.dutchwatersector.com/our-history/.
Dutch Water Authorities (2015). Water governance: The Dutch water authority model. Retrieved January 26, 2016 from http://www.dutchwaterauthorities.com/wp-content/uploads/2015/05/Water-Governance-The-Dutch-Water-Authority-Model1.pdf.
Helpdeskwater (2016). The water act in brief. Retreived January 27, 2016 from file:///C:/Users/fpr/Downloads/the_dutch_water_act_in_brief%20(1).pdf.
Ideogram (2016). Netwerkkaart van Nederlandse Waterwegen. Retreived January 27, 2016 from http://www.ideogram.nl/sites/default/files/waterkaart%20web.pdf.
Mediation project (2016). Turning point analysis of Rhine river policies. Retreived January 27, 2016 from http://www.mediation-project.eu/platform/cases/
we2_salmon_policy_initial_knowledge.html.
Reinhard, S. (2009). Water policy in the Netherlands: integrated management in a densely populated delta. Earthscan.
Rijksuniversiteit Groningen (2016). Windmills in Dutch history. Retrieved January 26, 2016 from http://www.let.rug.nl/polders/boekje/history.htm.
Rijkswaterstaat (2016). Water management in the Netherlands. Retrieved January 26, 2016 fromhttps://staticresources.rijkswaterstaat.nl/binaries/Water%20Management%20in%20the%20Netherlands_tcm21-37646.pdf.
SenterNovem (2016). Living with water: 49 water projects in the Netherlands within the context of LIFE Environment (1992-2006). Retreived January 27, 2016 from http://ec.europa.eu/environment/life/publications/otherpub/documents/waternl_en.pdf
Smeets, P. W. M. H., Medema, G. J., & Van Dijk, J. C. (2009). The Dutch secret: how to provide safe drinking water without chlorine in the Netherlands. Drinking Water Engineering and Science, 2(1), 1-14.
TU Delft (2016). Addendum Drinking water and the Netherlands. Retreived January 27, 2016 from http://ocw.tudelft.nl/fileadmin/ocw/ courses/SanitaryEngineering/ res00053/embedded /11_addendum_deel.pdf.
UNGA (2008). Resolution A/RES/63/124: the law of transboundary aquifers. Accessed on 01-12-15 at http://www.isarm.net/dynamics/modules/SFIL0100/view.php?fil_Id=282.
Van der Linden, G. van Alphen, J., Wanningen, H. van Herk, J. (2012). Snelweg voor vissen: Samenwerking aan vismigratie Noordzeekanaal loont. Retreived January 27, 2016 from file:///C:/Users/fpr/Downloads/11106_V24_SnelwegVissen.pdf.
Van Genderen, R., & Rood, J. (2011). Water diplomacy: A niche for the Netherlands? Retreived January 27, 2016 from http://www.clingendael.nl/sites/default/files/
20111200_cling_report_waterdiplomacy_rgenderen_jrood.pdf.
Water supply and sanitation in the Netherlands. (n.d.) In Wikipedia. Retreived January 26, 2016 from https://en.wikipedia.org/wiki/Water_supply_and_sanitation_in_the_Netherlands
Zuiderzee Works. (n.d.) In Wikipedia. Retrieved January 26, 2016 from https://en.wikipedia.org/wiki/Zuiderzee_Works.