In dit hoofdstuk wordt de drinkwaterzuiveringsinstallatie geïntroduceerd en wordt benadrukt waarom water noodzakelijk is voor mensen en het voortbestaan van levende organismen. We moeten dus niet alleen het milieu, maar ook onze waterbronnen beschermen om deze te behouden. Tevens wordt besproken dat de voorziening in veilig en schoon water wereldwijd een belangrijke kwestie is, daarom worden er drinkwaterzuiveringsinstallaties ingezet om water te zuiveren. Veilig en voldoende drinkwater van goede kwaliteit is in ons dagelijks leven van essentieel belang: we drinken het en bereiden er voedsel mee. In waterzuiveringsinstallaties worden vreemde deeltjes en organismen uit het water verwijderd die ziektes veroorzaken; op deze manier wordt het welzijn van mensen beschermd. Het is dus erg belangrijk voor het milieu, de mens en levende organismen dat er schoon drinkwater beschikbaar is. Bovendien wordt drinkwater door het zuiveren ook aantrekkelijk voor de zintuigen tast, zicht en reuk. Waterzuiveringsinstallaties zorgen voor veilig en betrouwbaar drinkwater voor de gemeenschap.
Benadrukt wordt dat het beschikbaar stellen van drinkwater aan het publiek een van de belangrijkste taken is van de gemeenschap. Bij het ontwerpen van waterleidingstelsels moeten daarom ook technisch-wetenschappelijke regels in acht worden genomen en tevens is hiervoor technische kennis en praktijkervaring vereist. Water wordt in verschillende gemeenschappen op een andere manier gezuiverd, afhankelijk van de kwaliteit van het water dat binnenkomt in de zuiveringsinstallatie.
De Drinkwaterrichtlijn heeft betrekking op de kwaliteit van water dat bestemd is voor consumptie door de mens. Het doel van deze richtlijn is om de volksgezondheid te beschermen tegen nadelige gevolgen van vervuiling van water dat bestemd is voor de menselijke consumptie. Met de richtlijn wordt dus gewaarborgd dat water gezond en schoon is. Om te kunnen garanderen dat het drinkwater veilig door mensen kan worden geconsumeerd, worden in de Drinkwaterrichtlijn minimale eisen gesteld aan de waterkwaliteit. Tevens worden in de richtlijn microbiologische en chemische parameters gedefinieerd die een gevaar kunnen vormen voor de volksgezondheid wanneer de concentratie hoger is dan een bepaalde drempelwaarde. Op basis van analyses kan worden bevestigd dat de Drinkwaterrichtlijn een positief effect heeft op de kwaliteit van drinkwater, wat ook blijkt uit de hoge mate van naleving van de drinkwaterkwaliteitsnormen.Waterzuivering en hygiënepraktijken zijn van essentieel belang voor de menselijke gezondheid en de gesteldheid van het milieu. Jaarlijks sterven er circa 5 miljoen mensen aan ziekten die veroorzaakt worden vanwege waterleidingstelsels die vervuild zijn door urine en ontlasting van dieren of mensen met infecties. De enige manier om deze continue overdracht te doorbreken is door de hygiëne van mensen te verbeteren en enkele basisvoorzieningen te verschaffen: drinkwater, was- en douchefaciliteiten en waterzuivering. We onderscheiden verschillende typen watervervuiling. Water bevat enkele chemische bestanddelen die acute gezondheidsklachten kunnen veroorzaken wanneer een watervoorziening op zeer grote schaal per ongeluk vervuild raakt. De voornaamste chemische verbindingen die in water voorkomen en zich ophopen in het milieu en het menselijk lichaam zijn: nitraat, fluoride, giftige metalen (lood, cadmium, arsenicum, aluminium, enz.), bromaat en trihalomethanen, pesticiden, persistente verontreinigende stoffen (kortweg ook wel POP's - PAH's, PCB's), metalen (As, Pb, Cu) en hormoonverstoorders. Tevens moet rekening worden gehouden met het gezondheidsrisico door straling die in verband wordt gebracht met radionucliden die van nature voorkomen in drinkwater. Een van de voornaamste risico's van ongezuiverd water houdt echter verband met vervuiling door bacteriën en de overdracht van ziektes die worden overgebracht via water. Watergerelateerde ziektes kunnen worden onderverdeeld in vier hoofdcategorieën: ziektes die via water worden overbracht, ziektes die veroorzaakt worden door oog- en huidcontact met vervuild water, ziektes die men oploopt na contact met water waarin parasieten leven en watergerelateerde, door vectoren overgebrachte ziekten. Door regelmatig de gezondheidsrisico's te beoordelen, kunnen deze bedreigingen voor de volksgezondheid worden geïdentificeerd. Er zijn reeds diverse gezondheidsnormen ingevoerd waarin waarneembare gevaren van waterbronnen voor de gezondheid zijn vastgelegd, onder meer vervuilingsbronnen en de technische conditie van waterleiding- en distributiestelsels.
Behalve watergerelateerde ziekten kunnen micro-organismen ook biocorrosie of microbiële corrosie (MIC) veroorzaken. Dit fenomeen wordt veroorzaakt of versterkt door bacteriën of andere micro-organismen en is het gevolg van hun aanwezigheid binnen een substraat, wat een metaal of een metaallegering als roestvrij staal kan zijn. Biocorrosie is een van de hoofdoorzaken van elektrochemische/mechanische schade aan waterleiding- en waterdistributie-installaties. Micro-organismen die MIC veroorzaken, zijn onder andere bacteriën, schimmels en algen. Deze komen ofwel voor als afzonderlijke soorten of ze vormen een biofilm bestaande uit synergetische groepen (consortia genoemd). Problemen door MIC zijn reeds aangetroffen in leidingstelsels, opslagtanks, koeltorens en constructies in het water. Waterschade wordt doorgaans in een van de volgende drie categorieën geclassificeerd: Water van categorie 1 - "Huishoudwater; Water van categorie 2 - "Grijs water"; en Water van categorie 3 - "Zwart water". De meest effectieve manier om te voorkomen dat materiaal uitvalt, is het materiaal correct en nauwkeurig te ontwerpen, routinematig en noodzakelijk onderhoud uit te voeren en vaak te inspecteren op defecten en afwijkingen.Water heeft twee aspecten die nauw met elkaar verbonden zijn: kwantiteit en kwaliteit. Waterkwaliteit is van groot belang voor alle onderdelen van ecosystemen en het welzijn van mensen, zoals de volksgezondheid, voedsel dat gemaakt wordt, economische activiteiten, de gesteldheid van het ecosysteem en de biodiversiteit. Waterkwaliteit heeft betrekking op de staat van het water en ook de chemische, fysische en biologische eigenschappen spelen daarbij een rol. De kwaliteit van het water is doorgaans gerelateerd aan de vereisten voor het gebruik van water voor menselijke behoeften en doeleinden. Het is belangrijk om te weten dat er bij verschillende soorten gebruik verschillende behoeften horen, dus het is niet mogelijk om één maatstaf te hanteren die bepaalt wat goede waterkwaliteit is. Afhankelijk van het gebruik passen we richtlijnen en normen toe die in acht moeten worden genomen.
Richtlijnen en normen met betrekking tot de waterkwaliteit verschaffen wetenschappelijke basisinformatie over waterkwaliteitparameters en ecologisch relevante toxicologische drempelwaardes, waardoor bepaalde soorten gebruik van water beschermd kunnen worden. De meest gangbare normen aan de hand waarvan de waterkwaliteit wordt beoordeeld, houden verband met de gesteldheid van ecosystemen, de mate van veiligheid indien de mens met water in contact komt en de veiligheid van drinkwater. Drinkwaterverordeningen zijn gezondheidsgerelateerde normen waarin een maximum wordt gesteld aan de concentratie verontreinigende stoffen in water. Aan drinkwater mogen geen infectierisico's zijn verbonden, noch mag drinkwater onaanvaardbare concentraties chemicaliën bevatten die schadelijk zijn voor de gezondheid. Het moet wel esthetisch aanvaardbaar zijn voor de consument. Hoe goed vervuiling door ontlasting kan worden bestreden, hangt af van de mate waarin toegang kan worden verkregen tot de waterbron die het risico vormt en of er een geschikte behandeling kan worden toegepast om de geïdentificeerde risico's te elimineren.
Om de waterkwaliteit te kunnen beschrijven en bekijken, zijn parameters nodig die meetbaar zijn. Door deze parameters te meten, kunnen we veranderingen in de waterkwaliteit opmerken en monitoren. Bovendien kan zo worden vastgesteld of het water geschikt is voor de gesteldheid van de natuurlijke omgeving en het vereiste gebruik.
Fysische metingen zijn handig bij het analyseren hoe verontreinigende stoffen worden overgebracht en vermengd raken met de wateromgeving en kunnen bovendien gerelateerd worden aan de vereisten voor de habitat van vissen en andere dieren in het water. Met chemische metingen meten we de concentraties van een groot aantal chemicaliën en chemische eigenschappen. Bij bacteriologische analyses meten we de hygiënische kwaliteit van water. De bacteriologische kwaliteit van een waterlichaam is van groot belang, met name wanneer het water uit het waterlichaam gebruikt wordt als drinkwater.
Iedere waterbron heeft een zekere vorm van behandeling nodig om te zorgen dat het voldoet aan de basisvereisten voor een openbare watervoorziening. Over het algemeen gelden de volgende regels voor water dat bestemd is voor een openbare watervoorziening:
Alle waterbronnen bevatten verschillende organische en anorganische substanties die uit het water moeten worden verwijderd tijdens het zuiveren, zodat het water voor het huishouden en voor andere doeleinden gebruikt kan worden. Veel zuiveringsprocessen (soms ook wel eenheidsprocessen en eenheidsbewerkingen genoemd) worden gecombineerd binnen een zuiveringsinstallatie, zodat er water van de gewenste kwaliteit geproduceerd kan worden. Om dit te bereiken, worden er verscheidene zuiveringsprocessen ingezet waarbij fysische en chemische substanties ervoor zorgen dat ongewenste bestanddelen uit het water worden gezuiverd. Fysische, chemische en mechanische eenheidsbewerkingen moeten in overweging worden genomen om van schoon drinkwater te kunnen produceren. Ventilatie, adsorptie, membraanprocessen, ionenwisseling, coagulatie en flocculatie, chemische oxidatie en ontharden zijn fysische en chemische processen; sedimentatie en filteren zijn mechanische processen. Ventilatie is een eenheidsproces tijdens het zuiveren van water. Hierbij wordt het water gewassen en geoxideerd, zodat bestanddelen uit het water te kunnen worden verwijderd of gemodificeerd. Adsorptie is een proces waarbij fasen in elkaar overgaan. Het wordt omschreven als het verrijken van een chemicaliënsoort in vloeibare fase op het grensvlak van een vloeistof of vaste stof, zodat diverse andere organische microverontreinigers worden verwijderd. Membraanprocessen worden toegepast voor ontzilting, ontharden en het verwijderen van vreemde deeltjes, kleur, microbiële en natuurlijke organische materialen die de smaak van het water en de helderheid aantasten en voor andere doeleinden. Ionenwisselingsprocessen worden op grote schaal toegepast tijdens het zuiveren van water en afvalwater. Tijdens dit proces worden ongewenste ionen uit het ruwe water verwijderd doordat ze worden omgezet in een vaste stof. Coagulatie- en flocculatieprocessen worden toegepast om vaste stoffen die in het water zweven te verwijderen als ze van nature niet snel genoeg bezinken is om het water helder te maken. Bij chemische oxidatieprocessen worden elektronen omgezet van een oxidatiemiddel tot een chemicaliënsoort die kan worden geoxideerd. Ontharden van water is een proces waarbij calcium,, magnesium en bepaalde andere metaalkationen uit hard water worden verwijderd. Bij het sedimentatieproces worden veel deeltjes, waaronder klei en ziltachtige troebelheid, natuurlijke organische stoffen en andere aanverwante onzuiverheden verwijderd. Filteren is een eenheidsbewerking waarbij vaste stoffen worden gescheiden van vloeistoffen, zodat deeltjes die in het water zweven kunnen worden verwijderd. Hiervoor laat men het water door een laag poreus materiaal stromen.
De meeste pathogene micro-organismen worden uit het drinkwater verwijderd door middel van waterzuiveringstechnieken, zoals coagulatie, flocculatie, bezinken en filteren. Als laatste stap om de veiligheid van drinkwater nog verder te vergroten, wordt het water gedesinfecteerd. Sinds het einde van de negentiende eeuw of het begin van de twintigste eeuw wordt drinkwater in de meeste Europese landen gedesinfecteerd. Het desinfectiemiddel dat het vaakst wordt gebruikt is chloor. Tijdens het desinfectieproces worden zowel schadelijke als onschadelijke micro-organismen gedood. Desinfectie zorgt er doorgaans voor dat de celwand van de bacterie worden afgebroken of dat de celpermeabiliteit of de activiteit van het protoplasma of het enzym verandert (doordat de structuur van de enzymen verandert). Doordat de celactiviteit op deze manier verstoord wordt, wordt de voortplanting van micro-organismen gereduceerd of zelfs beëindigd, wat ervoor zorgt dat ze uiteindelijk volledig uit het systeem zijn geëlimineerd. De effectiviteit van een desinfectieproces wordt gemeten met de Ct-waarde. Deze factor is afhankelijk van de tijd dat het desinfectiemiddel en het micro-organisme met elkaar in contact zijn geweest (contacttijd) en van de concentratie van het desinfectiemiddel. Meerdere factoren hebben invloed op het waterdesinfectieproces en het vaststellen van de Ct-waarde: het soort en de leeftijd van de micro-organismen; het soort water; de temperatuur. In het kader hiervan heeft de Europese Unie in 1998 een richtlijn uitgegeven (98/83/EEG) waarin minimale normen worden gesteld voor water dat bestemd is voor menselijke consumptie. In dit document worden limieten gesteld aan desinfectiemiddelen en desinfecterende bijproducten die vergelijkbaar zijn met de aanbevelingen van de WGO. De Richtlijn beschrijft in totaal 48 microbiologische, chemische en indicatorparameters die regelmatig moeten worden gecontroleerd en getest. In 1998 werd ook de Biocidenverordening ingevoerd (BPR, Verordening (EU) 528/2012), welke in de plaats kwam van de Biocidenrichtlijn (Richtlijn 98/8/EG). Deze richtlijn betrof het op de markt brengen en toepassen van biociden, die gebruikt worden om mensen, dieren, materialen en handelswaren te beschermen tegen schadelijke organismen, zoals ongedierte of bacteriën, door de werking van de actieve substanties in de biocide.
In dit hoofdstuk worden algemene feiten over watervoorziening behandeld. Tevens wordt geïllustreerd dat een distributiestelsel een netwerk van leidingen is waardoor water bij de consument wordt gebracht. Deze stelsels zijn aangelegd om in voldoende mate te kunnen voldaan in de vraag naar water voor huishoudelijke, commerciële, industriële doeleinden en voor het blussen van branden. Er worden afsplitsingspatronen van distributiestelsels geïllustreerd en er wordt ingegaan op de meest toegepaste hydraulische analyse.
Getoond wordt welke soorten leidingen bestaan: hoofdleidingen met een grote diameter die water naar complete steden aanvoeren, smallere afsplitsingsleidingen die een straat of groep gebouwen van water voorzien of leidingen met een kleine diameter in afzonderlijke gebouwen. Bovendien wordt verteld dat bij goed ontworpen en aangelegde waterdistributiestelsels het water over het algemeen wordt gezuiverd nog voor dat het wordt gedistribueerd. Soms wordt het ook nog gedesinfecteerd met chloor om te voorkomen dat het onderweg naar de eindgebruiker nogmaals vervuild raakt.
Ook wordt uitgelegd hoe water wordt verkregen en dat door het beschermen van water bij de bron, het risico op verontreiniging tot een minimum wordt beperkt en dat het water minder zuiveringsprocessen hoeft te ondergaan voordat het wordt aangeboden aan het publiek.
Ten slotte komen bassins, dammen en het gebruik daarvan aan bod. Tevens wordt er een verklaring gegeven voor het feit dat er wereldwijd steeds meer vraag naar water is, dus dat voorzorgsmaatregelen moeten worden getroffen om te voorkomen dat water verloren gaat. Naast het opvangen van variatie in de hydrologische cyclus hebben dammen en bassins tevens de functie van wateropslag; hierdoor kan de watervoorziening constant blijven wanneer er een tekort aan water is.Het is van essentieel belang dat het juiste zuiveringsproces wordt geselecteerd om te kunnen voorzien in veilig, betrouwbaar drinkwater van hoge kwaliteit tegen een voordelige prijs. Het selecteren van een waterzuiveringsproces is een complexe taak. Bij elk waterleidingbedrijf zijn de omstandigheden waarschijnlijk anders en wellicht zijn de omstandigheden per waterbron die het waterleidingbedrijf gebruikt ook weer anders. Het basisconcept verkrijgen van bronwater met de hoogste kwaliteit tegen een economisch haalbare prijs, vormt een belangrijke factor bij beslissingen over bronselectie en zuiveringsmethode. Waterleidingbedrijven en technici zouden moeten overwegen alternatieve bronnen te gebruiken wanneer er voornemens zijn voor een nieuwe zuiveringsinstallatie of een grote capaciteitsuitbreiding bij een bestaande installatie of wanneer de mogelijkheden voor een andere, duurdere zuiveringsmethode worden onderzocht. Bij het ontwerpen van zuiveringsfaciliteiten wordt uitgegaan van haalbaarheidsstudies en wordt er rekening wordt gehouden met alle technische, economische, energiegerelateerde en milieukundige factoren. Redelijke alternatieven moeten worden geïdentificeerd en beoordeeld door middel van een levenscycluskostenanalyse. De interactie van diverse processen op de kwaliteit van gezuiverd water moet in ogenschouw worden genomen binnen een regelgevend kader en binnen een breder kader met betrekking tot waterkwaliteit. Een ruwwaterbron kan een aantrekkelijk doelwit zijn voor iemand die kwaad in de zin heeft. Of het nu gaat om een meer, een rivier of een veld met waterbronnen, veel van deze bronnen liggen afgelegen en bieden kwaadwillenden talloze mogelijkheden om een fysische aanval te plegen met besmetting als doel. De betrouwbaarheid van een proces is een belangrijk punt van overweging en in sommige gevallen kan dit doorslaggevend zijn bij de keuze voor een proces. Voorwaarden aan een terrein kunnen van essentieel belang zijn bij het kiezen van een proces, met name voor het voorbehandelen wanneer er alternatieve filterprocessen beschikbaar zijn. Bij enkele alternatieve processen is er minder ruimte nodig dan voor een conventioneel bezinkbassin. Bewezen moet worden dat de kwaliteit van het bronwater goed is wanneer de bouw van een zuiveringsinstallatie gepland staat, zodat er goede beslissingen kunnen worden genomen over de zuiveringsprocessen. Nadat de zuiveringsprocessen geselecteerd, ontworpen en geïmplementeerd zijn, moet het waterleidingbedrijf deze correct toepassen, zodat de gewenste waterkwaliteit kan worden verkregen. Het kostenplaatje is doorgaans een van de voornaamste factoren bij het kiezen van een proces. Milieucompatibiliteitskwesties beslaan een breed scala aan zaken, waaronder beheer van bijproducten, het deel bronwater dat verloren gaat tijdens zuiveringsprocessen en de benodigde energie voor het zuiveren. De selectie van zuiveringsprocessen moet zodanig gebeuren dat de waterstabiliteit verhoogd wordt. De basis voor het selecteren van alternatieve zuiveringsprocessen wordt gevormd door de eigenschappen van het ruwe water en de doeleinden van de uiteindelijke waterkwaliteit. Oppervlaktewater en grondwater kunnen door verschillende procescombinaties gezuiverd worden, afhankelijk van de kwaliteit van het bronwater. Voor analysedoeleinden kunnen de kwesties die onder de “SHTEFIE”-criteria vallen, gegroepeerd worden tot een instrument dat helpt bij het analyseren van ontwikkelingsprogramma's. SHTEFIE staat voor S- Social (Maatschappij), H- Health (Gezondheid), T- Technological (Technologie, E- Economic (Economische aspecten), F- Financial (Financiële aspecten), I- Institutional (Institutionele aspecten) en E- Environmental (Milieu). Er zijn nieuwe methodes in ontwikkeling voor het plaatsen en ontwerpen van essentiële systeemcomponenten, waaronder waterzuiveringsinstallaties, zodat deze steeds minder kwetsbaar worden.
Waterzuiveringsinstallaties produceren veilig drinkwater, maar tijdens dit proces ontstaan onvermijdelijk ook afvalproducten. Tijdens het zuiveren van drinkwaterbronnen worden verontreinigende stoffen die ongezond of ongewenst zijn voor de consumptie verwijderd in waterzuiveringsinstallaties. De afvalproducten die zo ontstaan, worden ‘bijproducten’ genoemd. Dit kunnen organische en anorganische verbindingen zijn in vloeibare, vaste vorm en in gasvorm, afhankelijk van de kwaliteit van de waterbron, de snelheid waarmee drinkwater wordt gemaakt, de efficiëntie van het drinkwaterzuiveringssysteem, de hoeveelheid chemicaliën die voor het zuiveren wordt gebruikt en het soort waterbron dat wordt gezuiverd. Bijproducten ontstaan doorgaans bij coagulatie/filteren, in een regenwateronthardingsinstallatie, bij het scheiden van membraan, ionenwisseling en eenheden voor geactiveerde kool in korrelvorm. De hoeveelheid bijproducten van waterzuiveringsinstallaties varieert meestal per seizoen of per maand.
Veelvoorkomende verontreinigers die we tegenkomen in residuproducten van een waterzuiveringsinstallatie hebben mogelijk een impact op het milieu in de omgeving waar ze terechtkomen; daarom moeten ze worden behandeld in de waterzuiveringsinstallatie zelf.
Het gevaarniveau van materialen in afval dat ontstaat tijdens het waterzuiveringsproces hangt over het algemeen af van de hoeveelheid materiaal die uit het ruwe water is gehaald. Er moet op worden gelet dat de aanvaardbare aanwezigheid van een substantie in een gezuiverd volume zo laag mogelijk is. Deze ondergrens wordt meestal gedefinieerd door lokale/internationale wet- en regelgeving en normen. Om te kunnen voldoen aan de wettelijke vereisten en om nadelige gevolgen voor de gezondheid en het milieu te voorkomen, is het van groot belang om op de hoogte te zijn van de aanvaardbare ondergrenzen van substanties in zuiveringsafval.
Mogelijkheden op het gebied van verontreinigingspreventie (bijv. door proceswijzigingen) en afvalreductie (door het hergebruiken van bronnen) bij waterzuiveringsinstallaties zijn de eerste stappen op het gebied van bijproductbeheer. Hierbij is het doel om zo min mogelijk bijproducten te laten ontstaan. Bijproducten die ontstaan in een bepaalde installatie, worden in diezelfde installatie behandeld. Na de behandeling wordt het bijproduct zonder water afgevoerd in overeenstemming met de geldende wetgeving.
Dit hoofdstuk gaat over de relatie die de Nederlandse bevolking heeft opgebouwd met en rondom water. Water en fysieke veiligheid zijn nauw met elkaar verbonden, maar de historische en culturele ervaringen met water zijn nog bepalender geweest voor de manier waarop Nederlanders omgaan met water, water zuiveren en innoveren rondom het thema water. Dit hoofdstuk is niet alleen bedoeld om de geschiedenis van de relatie van één specifiek land met water na te vertellen, maar ook om watermanagement in een historisch en cultureel kader te zetten. Hiermee wordt meer betekenis gegeven aan hoe Nederland in wisselwerking staat met water en ermee omgaat. Het verband met drinkwaterzuivering is mogelijk nog niet meteen duidelijk, maar de volgende informatie over de afhankelijkheid van Nederland van water en over de wederzijds afhankelijke factoren waardoor het land vandaag de dag veilig drinkwater tot zijn beschikking heeft, zal dat hopelijk wel duidelijk maken.
Het hoofdstuk begint met wat informatie over de fysieke context van Nederland en de geografie van het land. Daarna volgt een beschrijving van de milieukundige geschiedenis van het land, waaruit duidelijk de tweeslachtige relatie met de waterrijke omgeving en de manier waarop het land hiermee omgaat zal blijken, zowel op institutioneel vlak als door middel van een onderhandelingsmodel. De hoge mate van wederzijdse afhankelijkheid van Nederland met omliggende landen voor toegang tot veilig drinkwater komt aan de orde, evenals de manier waarop Nederlanders invulling geven aan watermanagement volgens het poldermodel. Ten slotte wordt informatie gegeven over een recent, innovatief waterzuiveringsproces dat is ontwikkeld in Nederland.Diverse beroepsgroepen zijn betrokken bij het drinkwaterleidingstelsel (bijv. weg- en waterbouwkundigen, milieutechnisch ingenieurs, chemisch technici, stedenbouwkundigen, verkeersplanners, enz.). Deze vakspecialisten moeten allemaal kennis hebben van de structuur van en het onderhoud aan drinkwaterleidingstelsels en moeten kunnen omgaan met belangrijke aspecten van gecentraliseerde en gedecentraliseerde aanvoersystemen in de stad en op het platteland (bijv. aspecten met betrekking tot de distributie en de zuivering van water). De manier van zuiveren hangt af van de bron, de omvang en de veranderende aanvoer van zo'n uitgebreid stelsel. Daarom is een systematische aanpak onontbeerlijk. Dankzij innovatieve onderwijsregelingen, zoals multidisciplinaire casussen, die ondersteund worden door technologie-ondersteunde leeromgevingen, kan dit vakgebied op meer geïntegreerde wijze worden onderwezen. Een technologie-ondersteunde leeromgeving maakt bovendien tijd- en afstandonafhankelijk onderwijs mogelijk.
Ieder waterstelsel bevat diverse met elkaar verbonden onderdelen, die van elkaar afhankelijk zijn ten behoeve van de kwaliteit en kwantiteit van het water en daarom dus niet los van elkaar gezien kunnen worden. Daarom is samenwerking tijdens onderzoek naar kwesties waaruit deze onderlinge verbondenheid blijkt noodzakelijk. Kennis en begrip van deze onderlinge verbondenheid vormen de basis voor waterstelselbeheer. Alle betrokken partijen in dit lokale en vaak internationale onderling verbonden stelsel moeten zich bewust zijn van de complexiteiten en de afhankelijkheden van het drinkwaterleidingnet, zodat alle watergerelateerde belangen optimaal kunnen worden behartigd.
Technologie-ondersteund leren maakt nieuwe manieren van leren en samenwerking mogelijk voor vakspecialisten op het gebied van drinkwatervoorziening. Innovatieve oplossingen zoals open leermaterialen en Massive Open Online Courses (MOOC's) bieden kansen om te kunnen voorzien in de behoeften en om het hoofd te bieden aan uitdagingen op het gebied van steeds meer wereldwijde onderling verbonden stelsels, zoals internationaal watermanagement.
In dit hoofdstuk wordt een geïntegreerde aanpak op basis van leren binnen interdisciplinaire teams ontwikkeld. Interdisciplinaire teams leren hoe ze hun eigen innovatieve oplossingen voor uitdagingen op het gebied van watervoorziening kunnen ontwikkelen, die vervolgens weer in specifieke lokale situaties kunnen worden toegepast. Samen kunnen ze scenario's ontwikkelen waarmee de prestaties en de werking van componenten van watervoorzieningssystemen gesimuleerd en voorspeld kunnen worden.
Daarnaast bevat dit hoofdstuk een voorbeeld van hoe het beste gebruik kan worden gemaakt van synchrone en asynchrone social media en van open leermaterialen bij het bedenken van oplossingen voor casussen. Ten slotte wordt verwezen naar enkele online beschikbare MOOC's, waaronder de MOOC genaamd PURE-H2O die ontwikkeld is op basis van de hoofdstukken van dit boek.
Dit hoofdstuk verschaft basisinzicht in de belangrijkste concepten en theorieën die worden toegepast bij de economische aspecten van drinkwater. Geheel volgens deze aanpak wordt eerst vanuit economisch perspectief een toelichting gegeven op het begrip water en de verscheidene eigenschappen van andere producten. Vervolgens wordt ingegaan op de vraag naar en het aanbod van water voor huishoudelijk gebruik. Unieke watereigenschappen zijn van invloed op de vraag en het aanbod; vandaar dat er voorwaarden zijn voor het creëren van een evenwichtige prijs op de markt voor water voor huishoudelijk gebruik. Doordat vraag en aanbod van invloed zijn op de prijzen in de watereconomie en ook algemeen genomen, zijn de prijzen geen weerspiegeling van de marktprijs. Ten slotte volgt een beschrijving van de voornaamste kwesties met betrekking tot economische efficiëntie van de watermarkt.
Als eerste kijken we hoe economische en financiële aspecten van drinkwater en waterzuiveringsinstallaties zich hebben ontwikkeld door de tijd. Vervolgens wordt nader ingegaan op de economische en financiële procedures van drinkwater. Daarnaast wordt in dit hoofdstuk de strategische inhoud behandeld en wordt de impact die waterzuiveringsinstallaties op het milieu hebben beoordeeld. De vraaganalyse van drinkwaterzuiveringsinstallaties wordt verder uitgewerkt volgens de economische en financiële procedures. Verder wordt ingegaan op de voornaamste parameters voor de vraagverwachting en wordt bekeken hoe verschillende methodes voor het beoordelen van de vraag worden geëvalueerd. Tevens wordt een raming gemaakt van de kosten van water uit een drinkwaterzuiveringsinstallatie en komen verschillende classificeringssystemen aan bod. Aan het einde van het hoofdstuk staat een overzicht met de kosten voor het behandelen en zuiveren van water ten behoeve van infrastructuurdiensten.
In this chapter we describe in details the drinking water treatments in partners' countries.
